Wat een blamage hè, wat er bij Volkswagen gebeurd is. Ze hebben de boel gigantisch bedonderd met hun software om betere resultaten bij het testen te krijgen. En nu zijn ze door de mand gevallen!

Je kunt er even besmuikt (of minder besmuikt) om lachen: “Domme jongens die Duitsers!”

Maar hoe groot is de kans dat dit ook bij jou in de organisatie kan gebeuren?
Wat is er mis gegaan bij Volkswagen waardoor dit heeft kunnen plaatsvinden?

Ik schat een paar dingen:

  • Geen evolutionary purpose waar alles op afgestemd wordt. 
Dat wil zeggen: geen hoger doel dat groter is dan “het hoogste marktaandeel” of “de grootste winst”. Een evolutionary purpose had kunnen zijn: “Mobiliteit op een duurzame manier mogelijk maken voor zo veel mogelijk mensen”. Maar mijn vermoeden is dat managers bij Volkswagen afgerekend werden op groeicijfers en op geld. En dan ga je soms rare sprongen maken om dat voor elkaar te krijgen.
  • Geen cultuur waarin open over zaken gesproken kan worden en waarin signalen over zaken die mis gaan gehoord worden. 
Ik kan me niet anders voorstellen dan dat er medewerkers met buikpijn rondliepen over deze fraude. De mensen die de software ontwikkeld hebben, andere mensen die hier bij betrokken waren of er van wisten… Misschien zijn er zelfs wel signalen afgegeven en zijn deze genegeerd of afgedaan als irrelevant. Of misschien hebben mensen zelf al de conclusie getrokken dat ze het maar beter niet konden vertellen omdat ze dan als dwarsliggers weggezet zouden worden.

  • Weinig zelfreflectie en weinig nadruk op ethiek. 
Hoe bewust is de cultuur bij Volkswagen, hoeveel bewustzijn heeft het leiderschap, dat dit kan gebeuren? Werd er wel eens over ethiek of morele dilemma’s gesproken? Was er sprake van zelfreflectie of zelfcorrigerend vermogen?
  • Weinig respect voor stakeholders
. Voor wie maak je zuinige auto’s? Voor je klanten, omdat die graag duurzaam willen rijden. Voor de wereld in het algemeen, omdat we weten dat uitlaatgassen slecht voor het milieu zijn. Voor de overheid, omdat die regels maken met betrekking tot maximale uitstoot, of omdat die belastingvoordelen geven aan zuinigere auto’s. Voor je medewerkers, omdat die liever werken voor een bedrijf dat duurzaam is dan voor een vervuilend bedrijf. En uiteindelijk ook voor je aandeelhouders. 

Kennelijk hebben al deze belangen niet echt zwaar gewogen bij Volkswagen. Of in elk geval was er een ander belang (hogere verkoop? daarmee hogere winst? leidend tot een hogere beurskoers en hogere bonussen?) dat zwaarder woog.

Al deze aspecten zijn essentieel in een organisatie die betrouwbaar is, die zijn verantwoordelijkheid kent en neemt, die bewustzijn koestert. In veel organisaties is dit nog helemaal niet vanzelfsprekend.

Ik ben benieuwd hoe jij jouw organisatie inschat op deze aspecten. Worden in jouw organisatie de signalen van de vakmensen ook door de top gehoord? En worden ze serieus genomen? Spreken jullie met elkaar over dilemma’s? Zijn jullie stakeholders net zo belangrijk als de winst en de beurskoers? Is helder wat bij jullie het zwaarste weegt?

Ik adviseer je graag hoe je deze zaken in je organisatie kunt implementeren!