In teal organisaties is persoonlijk leiderschap een belangrijke component voor het welslagen. Teal organiseren betekent ook: voorbij het drama, je als volwassenen tot elkaar verhouden. Een aspect daarvan is verantwoordelijkheid nemen voor je persoonlijke irritaties ten opzicht van andere mensen, collega’s. Schaduwwerk wordt dit genoemd en het is één van de meest relevante teal practices.
Eerst een stukje context. In onze dagelijkse wereld zijn we gewend om alles op te splitsen: dit is goed, en dat is fout. Dit is zwart en dat is wit. Ik ben beter dan jij. Zij is beter dan ik. Tegelijkertijd kan het één niet zonder het ander bestaan. Er zijn geen bergen zonder dalen, er is geen donker zonder licht. Als je de enige op de wereld was kon je niet beter (of minder goed) zijn dan een ander.
Ook in jezelf geldt dit. In spirituele termen noemen we dit “je bent heel en compleet”. Dat betekent de facto dat je alles in je hebt. Het perfectionisme en de nonchalance. Het extraverte en het ingetogene. Het agressieve en het conflictvermijdende.
Nu denk jij misschien wel: Echt niet! Waar heeft ze het over! Ik háát juist mensen die zo nonchalant zijn dat ze hun zaakjes niet op orde hebben!
Maar onderzoek eens, bij wijze van gedachtenexperiment, dat je dat haat omdat je de nonchalance in jezelf niet accepteert? Dat je hebt geleerd, of besloten, onbewust, ooit, dat nonchalance onverstandig is, fout is en vooral niet mag? En dat je daarom de pest hebt aan iedereen die zomaar een beetje nonchalant en slecht voorbereid gaat zitten wezen, terwijl jij zo je best doet om dat uit te bannen?
(Neem van mij aan, het antwoord is Ja. Sorry :)!)
Schaduwwerk als teal practice
Het niet geaccepteerde deel van jezelf noemen we je schaduw. Je herkent je schaduw dus doordat je je er aan ergert bij een ander. Het onderdrukken van een deel van jezelf kost energie. Maar nog belangrijker: het maakt dat je je niet vrij, volwassen, kunt opstellen tegenover een ander die die eigenschap wel openlijk uit. Het is daarom heel helend om te onderzoeken wat er precies aan de hand is.
Hier is een heel handig hulpmiddel voor beschikbaar, het 3-2-1-proces. Je kunt het altijd en overal toepassen, heel handig.
3-2-1 proces
Je hebt een collega, die noemen we A. En A is slordig en slecht voorbereid. En jij bent heel gestructureerd. (Je kunt ook een andere eigenschap van A nemen die je irritant vindt)
Schrijf eens alles op wat je van A vindt, in de 3e positie: A is een sloddervos. A is totaal onverantwoordelijk want hij komt naar vergaderingen zonder te weten waar het over gaat. Als je A iets vraagt moet je er de hele tijd achteraan jagen, anders krijg je het niet. A… etc.
Dan ga je in de 2e positie A de waarheid zeggen, op papier: Ik vind jou echt een onbetrouwbare collega! Je bereidt nooit iets voor en daar heb ik last van! Ik moet altijd achter je aan jagen voor de deadlines! Ik vind jou….
Nu mag A op jou reageren, nog steeds op jouw blaadje. “Alsof jij altijd je zaakjes voor elkaar hebt! Alleen kom jij er niet eerlijk vooruit als je iets niet voorbereid hebt! Jij moffelt het dan weg. Hypocriet!” Net zolang totdat er niets meer komt.
Nou mag jij weer reageren en dan A weer… net zolang totdat alles gezegd is.
Nu stel je je eens voor dat je op je ene hand jouw perfectionisme hebt liggen. En op je andere hand die nonchalance. En je stelt je eens helemaal voor dat jij ook die nonchalance hebt… Je kijkt van je ene naar je andere hand en zegt tegen je zelf: “Ik ben dit en ik ben ook dat…” Laat dat zo eens tot je doordringen, kijk nog eens een paar keer heen en weer… Jeetje, ik ben een perfectionist maar ik ben ook nonchalant. Dit is het 1e persoons perspectief.
Mildheid, compassie
Wat doet dat met wat je vindt van je collega? Wellicht komt er mildheid, compassie.
Kijk ook eens naar de kwaliteit van die eigenschap. Wat is de kwaliteit van nonchalance? Misschien iets van ontspanning, kunnen improviseren, ….
Dit is niet hetzelfde als het gedrag dat uit die eigenschap voortkomt goedkeuren. Als je collega onvoorbereid naar een vergadering komt mag je hem er nog steeds op aanspreken. Maar dat is wat anders dan je irriteren aan je collega omdat hij nonchalant ís.
Door op deze manier je eigen schaduwkanten te onderzoeken, leer je jezelf beter kennen, je repertoire wordt eigenlijk groter. En je hoeft geen energie meer te steken in het verstoppen van die kanten van jezelf die je niet OK vond. Dit doe je meestal onbewust. Je houdt dus energie over.
In dit voorbeeld deden we het op papier, maar als je het vaker doet kun je het ook in je hoofd. Bijvoorbeeld tijdens een vergadering. En hoe vaker je het doet, des te sneller je denkt: Ooooh, ik snap het al. Tja, dat is inderdaad een stukje van mezelf dat ik liever niet zie. Geen wonder dat ik het niet kan uitstaan dat hij dat zomaar doet!
Veel plezier met dit onderzoek en laat hieronder weten wat je ervaringen zijn!
Lijkt het je ingewikkeld en wil je dit liever eens doen met hulp? Dan kom ik je natuurlijk graag helpen! Dit is ook een prachtig instrument als onderdeel van een MT-sessie.
Hier nog een downloadable document om bij de hand te houden: Het 3-2-1 proces
Het 3-2-1-proces, oftewel schaduwwerk, is een voorbeeld van Teal Practices, middelen die je kunt gebruiken om vanuit het teal perspectief je organisatie in te richten. Binnenkort verschijnt mijn e-book Practices voor Teal Organiseren, waarin ik je meer handvatten geef. Je kunt hier alvast je exemplaar reserveren, dan ontvang je het automatisch als het gereed is.