Gedachten en gevoelens… Ze zijn het gouden kalf van onze tijd.
“Het voelt niet goed!” “Ik denk er gewoon anders over.”, “Ik mag toch vinden wat ik vind!”. In onze post-moderne maatschappij aanbidden we onze gedachten en gevoelens, zo zei mijn zen-leraar onlangs. We nemen ze aan voor waar en baseren ons handelen erop. Ik heb geen zin dus ik doe het nu gewoon niet. Ik word er boos over dus ik vertel hem eens flink de waarheid. (Kijk maar eens even op Twitter of een avondje televisie om te zien hoe dat eruit ziet…)
“Nou en,” denk je misschien. “Wat maakt dat nou uit?” of “Dat is toch logisch, als ik dat denk dan is het toch zo?”
Nou… Gedachten en gevoelens zijn eigenlijk behoorlijk vluchtig. Vandaag voel je je zus, morgen voel je je zo. Vandaag vind je dit, morgen vind je dat. Afhankelijk van hoe je opgestaan bent, hoe je dag verlopen is, of je uitgerust bent… Niet zo’n stabiele basis om je acties op te baseren dus.
Gedachten en gevoelens als zesde zintuig
In meditatie worden denken en voelen gezien als een zintuig. Net als zien, horen, voelen, proeven en ruiken geven ze informatie. Niemand zal zeggen dat hij is wat hij ziet. Wat je ziet, of hoort, geeft je informatie waar je je actie op kan baseren. Ik zie vuur en ik ruik rook dus ik weet dat het hier niet veilig is.
De kunst is om ook bij gevoelens en gedachten te kijken naar de informatie die ze je geven. Wát hebben je gevoelens en gedachten je te zeggen? Daarvoor moet je kijken wat er onder ligt. Dieper kijken dan dat wat je in eerste instantie ziet. Ik heb geen zin om iets te doen. Wat zit daar onder? Misschien dat ik me onzeker voel of ik het wel kan. Of dat ik heel erg moe ben. Of ik ben gewoon lui.
Als ik alleen op mijn gevoel af zou gaan, zou ik gewoon blijven zitten waar ik zit. Want ik heb geen zin. Maar als ik dieper kijk: wat zit er onder het geen zin hebben, dan begrijp ik beter wat er aan de hand is. En kan ik van daaruit kijken wat ik wel ga doen. Als ik onzeker ben, heb ik een aantal opties: onderzoeken waarom ik onzeker ben. Mag ik van mezelf geen fouten maken? Wat kan ik leren over mezelf wat dat betreft?
Maar misschien is het wel praktischer: ik voel me onzeker dus ik heb meer kennis nodig. Eerst nog een beetje studeren voor ik aan de slag ga. Of vragen of iemand me wil helpen, die er meer verstand van heeft. Of aan de slag en daarna iemand anders het laten nakijken.
Als ik moe ben, moet ik misschien wel gaan slapen, en het morgen gaan doen. En als ik gewoon lui ben, dan wordt het wellicht tijd mezelf een schop onder de kont te geven en in actie te komen.
Persoonlijk leiderschap gewenst!
Waarom is dit relevant in de context van werk?
In de organisatie van de toekomst, is persoonlijk leiderschap van iedereen steeds belangrijker. Het is steeds belangrijker dat je verantwoordelijkheid weet te nemen voor wat je doet. En als je jezelf al te makkelijk laat bepalen door wat je denkt en voelt, dan kan je wel eens de clou missen van wat er aan de hand is. Soms is een beetje zelfonderzoek heel interessant, vooral als iets je irriteert.
Voorbeeld: Je ergert je aan een collega omdat hij altijd pas om 10 uur op kantoor komt. Jullie hebben een kantoordag afgesproken met je team. Maar jullie hebben flexibele werktijden, dus hij mag dat doen he! Maar van binnen voel je de irritatie als hij pas om 10 uur binnenkomt terwijl jij al vanaf 8 uur aan het werk bent. Op een gegeven moment merk je dat je bits tegen hem uitvalt, of dat je geen zin hebt om hem ergens mee te helpen. Want je voelt je boos naar hem toe.
Als je dieper kijkt onder die boosheid die je voelt, zie je misschien dat je denkt dat jij veel harder werkt dan hij. En dat het niet eerlijk is dat dat niet gezien wordt! En als je dan nog een beetje dieper kijkt, ontdek je misschien wel de overtuiging dat “hard werken” zich uit door van 8 tot 18 op kantoor te zitten! Zo hoort het, en niet anders!
En nog een beetje dieper ontdek je misschien wel dat je ook wel losser met de werktijden zou willen omgaan. Omdat je dan eerst je kinderen nog naar school zou kunnen brengen bijvoorbeeld. Maar ja, dat stemmetje hè, dat zegt dat het niet zo hoort… Een hoop te ontdekken dus, over jezelf. Waardoor je zelf rijker, meer volwassen wordt. Terwijl de eerste reactie op de irritatie over die collega zou kunnen zijn: tegen hem uitvallen, kribbig doen, hem niet helpen.
Van irritant naar interessant
Door dieper te kijken ontdek je wat er bij jou speelt. En kun je misschien met een beetje onderzoek of hulp je overtuiging dat je lange uren moet werken loslaten. Zo kun je een beetje meer flexibiliteit in je leven brengen en plezieriger samen werken. Waar je je irriteert, ligt vaak interessante informatie te wachten!
Wij bieden ook coaching, voor leiders en organisatie-pioniers, die meer impact willen genereren. Kijk hier voor meer informatie.