Organisaties die klaar zijn voor de toekomst kenmerken zich vaak door 3 elementen: ze hebben een evolutionair doel, er wordt serieus werk gemaakt van heelheid op de werkplek en ze hebben een vorm van zelfsturing. De zomerweken onderzoek ik deze drie aspecten nader met vooral ook de focus op wat je zélf kan doen om hier mee aan de slag te gaan. Vorige keer alles over een evolutionair doel voor je organisatie, deze keer heelheid.
1. Wat is heelheid in vredesnaam?
Heelheid is nog het beste te definiëren als “de hele mens”. In veel organisaties is het de bedoeling dat je een bepaald, beperkter deel van jezelf laat zien. De professional, de rationele, degene in de nette kleren. Dat heeft een bepaald effect.
Heelheid: maskers af
In mei 2016 gingen we met ons gezin op vakantie naar de VS. De douanebeambte leek wel een robot. “Step forward ma’am! Your finger prints please ma’am!” Er was geen persoonlijke interactie mogelijk. Totdat mijn dochter teleurgesteld uitriep dat zij ook haar vingerafdrukken wilde laten opnemen. Toen moest de beambte even lachen en legde hij haar uit dat ze daar nog te jong voor was. Zijn masker brak en de mens kwam er doorheen.
In de meeste organisaties waar wij werken is het niet zo extreem als in dit voorbeeld. Maar in mildere mate gebeurt het wel, dat we een masker opzetten als we ons kantoor binnen lopen. Of dat we een deel van onszelf aan de kapstok ophangen en pas weer meenemen als we naar huis gaan. En dan kan het gebeuren dat je vanuit je beperkte zakelijke perspectief beslissingen neemt die je als hele mens nooit zou nemen. Dan komt de integriteit snel in het geding. Denk bijvoorbeeld aan het leveren van “opgeknapt” bedorven vlees. Of de beslissingen die in de financiële sector zijn genomen en die tot zoveel schandalen hebben geleid in de financiële crisis.
Heelheid wil dus zeggen: de hele mens mag er zijn op de werkplek. Je hoeft niet bepaalde eigenschappen van jezelf weg te laten omdat die niet geschikt zouden zijn voor op het werk. Je mag je laten raken, je mag twijfelen, je mag je intuïtie inzetten in je besluitvorming. Kortom, er is een grotere kwetsbaarheid mogelijk.
Heelheid: voorbij het ego
Maar heelheid betekent ook nog wat anders. Het betekent namelijk ook: jezelf zijn voorbíj je ego. Dat wil zeggen dat je bereid en in staat bent om te handelen voorbij je eigen belang, in het belang van het grotere geheel van de organisatie. Uit je slachtofferpositie stappen en zelf in actie komen als je ergens last van hebt.
Dit is de kern van holacracy: organisaties worden bestuurd op basis van de spanningen die mensen voelen. Als je dus het idee hebt dat er ergens iets beter kan, hoef je niet gefrustreerd rond te lopen totdat iemand anders het voor je oplost. Nee, je neemt zelf je verantwoordelijkheid en komt met een voorstel hoe het volgens jou anders zou kunnen. Vanuit de aanname dat iedereen een gezond, volwassen mens is die hiertoe in staat is. Je wordt dus in je hele heelheid aangesproken.
2. Waarom is heelheid nu relevanter dan ooit?
Maar waarom is heelheid nu opeens zo’n issue? Dat heeft te maken met twee aspecten. Ten eerste ervaren steeds meer mensen de negatieve gevolgen van het níet heel zijn op het werk. Otto Scharmer noemt dit de kloof tussen het zelf en het Zelf: mensen ervaren een onderscheid tussen wie ze kunnen zijn op hun werk en wie ze eigenlijk willen zijn in hun leven. Dit leidt tot hoge percentages van burn out en tot lage percentages van betrokkenheid op het werk.
Hoe denk je dat die Amerikaanse douanebeambte zich voelt na een werkdag waarin hij geen écht contact mag maken met de mensen die hij te woord staat? Dat is toch geestdodend? Het kan niet gezond zijn om 40 uur per week te doen alsof je een machine bent.
Door meer heelheid te creëren op de werkplek komen mensen beter tot hun recht, wat leidt tot hogere betrokkenheid en lager ziekteverzuim en overspannenheid. (Zie hiervoor bijvoorbeeld het onderzoek Beyond Money – Toward an Economy of Well-Being, maar ook dit artikel over het well being programma bij de ING .)
Heelheid voor meer creativiteit
Ten tweede leven we in een wereld die vraagt om maximale creativiteit en verbeeldingskracht bij mensen, om adequaat te kunnen reageren op de veranderingen in de omgeving. De wereld verandert momenteel zó exponentieel dat het niet meer voldoende is om te komen met oplossingen die Het Verleden 2.0 zijn. Je hebt creatieve geesten nodig die De Toekomst 0.8 kunnen bedenken. De Mavericks uit het filmpje van Steve Jobs zijn niet de mensen die hun creatieve deel uitzetten als ze op kantoor komen…
Door heelheid te stimuleren in je organisatie creëer je dus de mogelijkheid om meer potentie van de medewerkers te benutten.
3. Hoe creëer ik meer heelheid in mijn organisatie?
Begin eens met deze oefening:
Vraag jezelf af: welk aspect van mijzelf laat ik thuis als ik naar mijn werk ga? Wat mogen ze op mijn werk niet van mij zien?
…………
Wat zou er gebeuren als ik dit wel zou laten zien op mijn werk? Wat krijgen mijn collega’s dan wel van me dat ze nu niet van me krijgen?
…………..
Wat heb ik nodig om dit aspect voortaan wel mee te nemen naar mijn werk?
…………
Een simpele oefening, maar met verrassende uitkomsten. Een klant van mij gaf ooit als antwoord: “Twijfelen. Mijn medewerkers mogen niet zien dat ik soms twijfel.” Toevallig kwam de training waar ze dit antwoord gaf, niet goed uit in de tijd. Ze had haar team deelgenoot gemaakt van haar twijfel of ze wel of niet moest gaan. Dit had twee effecten. Ten eerste was haar besluit om wél te gaan een gedeeld besluit van haar team. Ten tweede gaf ze haar team als het ware toestemming het ook niet altijd zeker te weten. Dat is natuurlijk een veel realistischer uitgangspunt dat het idee dat je het altijd zeker moet weten. Nu was twijfel, en daarbij de support van anderen inroepen, opeens een nieuwe mogelijke gemoedstoestand in haar team. Met heel positieve gevolgen.
Meer weten over heelheid?
Meer ideeën om heelheid te vergroten kun je vinden in mijn ebook Practices voor Teal Organiseren.
Of lees één van mijn oudere blogs:
Heelheid creëren op 10 manieren
Jij aan de slag met heelheid
Ik ben benieuwd naar jouw ideeën om meer heelheid te creëren. Ik vind het leuk als je hieronder je gedachten achterlaat.
In Real Life doorpraten? Dat kan ook! Wij organiseren geregeld webinars of bijeenkomsten.
Zelfsturing, de nieuwe manier van organiseren - Adelante Coaching en Advies
[…] zich vaak door 3 elementen: ze hebben een evolutionair doel, er wordt serieus werk gemaakt van heelheid op de werkplek en ze hebben een vorm van zelfsturing. In de zomerweken onderzoek ik deze drie […]