Veel van onze klanten zijn op zoek naar verandering in hoe hun organisatie zich verhoudt naar de buitenwereld. Wendbaarder worden, beter inspelend op een veranderende omgeving. Een betere customer experience of meer marktaandeel.
Daarvoor anders gaan organiseren is niet het eerste dat ze in hun hoofd hebben.
Maar ja. Vaak weet je al heel lang dat je het naar buiten toe anders zou moeten doen. Er zijn al diverse SWOTs gemaakt, en klantonderzoeken gedaan.
En toch verandert er elke keer maar weinig, of zelfs helemaal niets.
Waardoor is er geen échte verandering?
De vraag is dan natuurlijk: wat zorgt er voor dat de veranderingen niet plaatsvinden? Dat de organisatie niet klantgerichter, wendbaarder of succesvoller wordt? Waarom lukt het niet om in een rechte lijn van A naar B te gaan?
Heel simpel. Als je doet wat je altijd al deed, krijg je wat je altijd al kreeg. Met andere woorden, als je alleen aan de buitenkant wilt veranderen, maar je houdt de binnenkant hetzelfde, gebeurt er niet zoveel.
Van A naar B via de U
Otto Scharmer beschrijft het zo mooi in zijn Theory U: we willen vaak zo graag van A naar B in een rechte lijn, gebaseerd op onze ervaringen uit het verleden (“downloading”). Maar bij wezenlijke verandering werken de kennis en ervaringen uit het verleden niet meer. Sterker nog, die zorgden er nou juist voor dat we in A uitgekomen zijn. Dat was ooit een hele goede plek, maar de wereld om ons heen is veranderd en nu is er iets nieuws nodig. We willen nu naar B en B is voortgekomen uit de eisen die de toekomst aan ons stelt. Met de kennis van A naar B willen gaan kun je vergelijken met ten tijde van de opkomst van de auto het inrichten van je autogarage met een paardenstal met haver en een hoefsmid. Logisch gezien je ervaringen uit het verleden, maar totaal inadequaat vanuit de toekomst bekeken.
Observing
In Theory U wordt beschreven dat, om te weten te komen wat de toekomst van je vraagt, het essentieel is om je te openen. Je opent je mind, zodat je met nieuwe ogen kunt kijken: “Hee, wat we doen is eigenlijk niet meer wat er nodig is!”
Sensing
Je opent je hart, zodat je kunt gaan voelen wat er aan de hand is. “Goh, hoe we onze organisatie georganiseerd hebben maakt ook dat we helemaal niet flexibel kunnen reageren. We hebben eigenlijk alles dichtgetimmerd met regels en procedures!” Je weet nog helemaal niet wat er dan wel nodig is, maar je mag erop vertrouwen dat dat wel helder wordt. Trust the process!
Presencing
En dan open je je wil. Dat klinkt een beetje zweverig misschien, maar het betekent dat je je angst even parkeert en loslaat dat je “het moet weten”.
En dan gebeurt er iets wonderbaarlijks. Het gebeurt elke keer weer en het blijft magie. Dan ontstaan er vanzelf ideeën over hoe het dan wel kan. Geen kant en klaar pakket, maar er kristalliseert iets uit. Dan wordt het tijd om te gaan prototypen: experimenteren en kijken wat werkt en wat niet.
Mijn ervaring is dat klanten in het stadium van de sensing ontdekken dat je ook aan de binnenkant van de organisatie iets moet veranderen om aan de buitenkant verandering te creëren. Dus de manier waarop je organiseert is niet meer passend voor wat je naar de markt toe wilt neerzetten. Maar het begint meestal met frustratie over de buitenkant. Alleen door de diepte in te gaan, door de U dus, wordt helder wat er aan de binnenkant moet veranderen.
Wat te doen?
Om verandering succesvol te maken zijn er dus twee zaken nodig:
- Probeer niet te veranderen op basis van je ervaringen uit het verleden. Maar stel je open voor wat zich aandient, voor wat er komende is. Wat zou dat kunnen betekenen voor de verandering die je in gaat?
- Laat je verrassen door wat er ontstaat, en probeer niet met behulp van een blauwdruk de toekomst te voorspellen.
Lastig? Ja, dit kan best oncomfortabel zijn. Loslaten is altijd spannend. En toch is het de enige werkbare optie.
Ik ben wel nieuwsgierig. Waar in jouw organisatie zie je dat er geprobeerd wordt problemen uit de toekomst op te lossen met antwoorden uit het verleden? En wat is het effect hiervan? Laat je reactie hieronder achter.